POZA ILUZJĄ

Jaro­sław Kozłow­ski nie raz już roz­pra­wiał na temat „hipo­kry­zji obra­zów”, któ­rych rola spro­wa­dza się do zasła­nia­nia ścia­ny, uda­wa­nia cze­goś, czym nie są i, w grun­cie rze­czy, odwra­ca­nia uwa­gi od tego, co jest. Arty­sta wie­lo­krot­nie uwi­dacz­niał bie­głość sztu­ki w zasła­nia­niu, kamu­flo­wa­niu, masko­wa­niu. W naj­bar­dziej chy­ba spek­ta­ku­lar­ny spo­sób robił to w wiel­ko­for­ma­to­wych akwa­re­lach, w któ­rych nie dość, że nicze­go nie odsła­nia, to jesz­cze ska­zu­je widza naoglą­da­nie wła­sne­go odbi­cia w lśnią­cych powierzch­niach opra­wio­nych w plek­si prac. Wcią­ga odbior­ców w grę odbić, prze­wrot­nie gra­jąc z ich ocze­ki­wa­nia­mi wobec obra­zów.

W pra­cach Tere­sa Tysz­kie­wicz zakry­wa­ją­cych wiel­kie poła­cie ścian, wszyst­ko roz­gry­wa się na powierzch­niach. Ani nar­ra­cyj­ne, ani mime­tycz­ne, zatrzy­mu­ją wzrok na roze­dr­ga­nych płasz­czy­znach wiel­kich powierzch­ni z rów­no­mier­nym wzo­rem „utka­nym” ze szpi­lek. Mate­rie jej obra­zów z nie­mal fizycz­nie odczu­wal­ną ostro­ścią meta­lo­wych szpi­lek doma­ga­ją się doty­ku. Artyst­ka nie łudzi żad­ny­mi ilu­zja­mi, wręcz wypro­wa­dza doświad­cze­nie odbior­cy poza per­cep­cję wzro­ko­wą. Pre­zen­to­wa­ne pra­ce z gęstwi­ną ryt­micz­nie poły­sku­ją­cych szpi­lek wkłu­wa­nych w płót­na lub przy­lu­to­wa­nych do bla­chy w nama­cal­ny spo­sób noszą w sobie śla­dy fizycz­ne­go wysił­ku.

Tomasz Cie­cier­ski z upodo­ba­niem przy­po­mi­na o sub­stan­cjal­no­ści malar­stwa, w sze­re­gu rysun­ków i obra­zów prze­pro­wa­dzał swo­istą inwen­ta­ry­za­cję malar­skich rekwi­zy­tów: szta­lug, młot­ków, pędz­li, sło­ików lub tubek z far­ba­mi. Na wysta­wie poka­zu­je obra­zy mon­to­wa­ne na deskach wycię­tych z pod­ło­gi jego pra­cow­ni w Ani­nie i na pat­chwor­ko­wo połą­czo­nych kawał­kach wykła­dzi­ny z innej swo­jej pra­cow­ni. Na ich tle, tak jak w wie­lo­ele­men­to­wych kom­po­zy­cjach „zbi­ja­nych”, kon­stru­uje ukła­dy z małych, pro­sto­kąt­nych blejt­ra­mów z barw­ny­mi pej­za­ża­mi. Nie­mniej, kie­ru­je nasz wzrok w dół, ku temu, co pod obra­zem, ku reszt­kom farb, śla­dom po pra­cy nad kolej­ny­mi płót­na­mi.

Dla Andrzej Dłuż­niew­skiego wizu­al­ność dzie­ła czę­sto była tyl­ko załącz­ni­kiem do słów i tek­stów. Nie­chęt­ny eks­pre­sji, uwa­żał, że język nale­ży „trzy­mać na wodzy”. Jego obra­zy na sza­rym, nie­za­grun­to­wa­nym płót­nie sta­wa­ły się płasz­czy­zna­mi, na któ­rych roz­gry­wał rela­cje pomię­dzy sen­sem słów, ich rodza­jem gra­ma­tycz­nym i kolo­ra­mi przy­pi­sa­ny­mi poszcze­gól­nym rodza­jom. Przy­kła­dem tych wizu­al­no-tek­sto­wych gier są dwa obra­zy z zaim­ka­mi wska­zu­ją­cy­mi, wiel­kie obra­zy tyleż do oglą­da­nia, co do czy­ta­nia. A samo poję­cie obra­zu arty­sta prze­ni­co­wy­wał w swo­ich wcze­śniej­szych reali­za­cjach, w któ­rych zazwy­czaj sam obraz pozo­sta­wał nie­obec­ny.

Źró­dło: https://fundacjaprofile.pl/poza-iluzja/