Czy złożyłabyś tu jaja? Nawiedzone krajobrazy miejskiego mokradła

Muzeum Sztu­ki Nowo­cze­snej w War­sza­wie zapra­sza na pierw­szą wysta­wę kura­to­ro­wa­ną i reali­zo­wa­ną z zapro­szo­nym do współ­pra­cy kolek­ty­wem. Gru­pa ZAKOLE to arty­stycz­na ini­cja­ty­wa zako­rze­nio­na na war­szaw­skim mokra­dle – Zako­lu Wawer­skim. Przy­go­to­wa­na przez kolek­tyw eks­po­zy­cja nosi tytuł Czy zło­ży­ła­byś tu jaja? Nawie­dzo­ne kra­jo­bra­zy miej­skie­go mokra­dła i będzie pre­zen­to­wa­na w Gale­rii A, dostęp­nej na par­te­rze nowe­go budyn­ku. Towa­rzy­szyć jej będą wyda­rze­nia odby­wa­ją­ce się w MSN-ie.

Wysta­wa podej­mu­je temat sty­ku mię­dzy mia­stem i mokra­dłem, w któ­rym przy­ro­da i miej­ska infra­struk­tu­ra wza­jem­nie się prze­ni­ka­ją, two­rząc napię­cia, nawie­dze­nia i współ­za­leż­no­ści. Dzia­ła­nia w Gale­rii A czer­pią z prak­tyk pra­cy w tere­nie i bez­po­śred­nie­go doświad­cza­nia miej­sca. Tytu­ło­we pyta­nie „Czy zło­ży­ła­byś tu jaja?” zosta­ło zain­spi­ro­wa­ne dys­ku­sją pod­czas spo­łecz­nej inwen­ta­ry­za­cji pła­ziej na Zako­lu Wawer­skim, poło­żo­nym zale­d­wie kil­ka kilo­me­trów od cen­trum sto­li­cy.

Wie­lo­gło­so­wa opo­wieść o duchach miej­skie­go mokra­dła wytwa­rza prze­strzeń do spo­tkań i odpo­czyn­ku, zapra­sza do zagłę­bie­nia się w jej zaka­mar­ki i współ­two­rze­nia histo­rii. „Otwie­ra­jąc się na zagma­twa­nie mokra­dło­we­go świa­ta, będzie­my lepić, nucić, czy­tać, pleść, ska­kać, nasłu­chi­wać, pla­no­wać, nego­cjo­wać, śnić i snuć wizje zakol­skich prze­szło­ści i przy­szło­ści” – zapra­sza­ją arty­ski two­rzą­ce gru­pę ZAKOLE.

Na wysta­wie zoba­czy­my nie tyle tra­dy­cyj­ne obiek­ty, co „obiek­to-histo­rie”, któ­re przy­wo­łu­ją opo­wie­ści z per­spek­ty­wy wię­cej-niż-ludz­kiej, czy­li zwie­rząt, roślin, ludzi i sił kształ­tu­ją­cych miej­skie mokra­dło.

Insta­la­cja tek­styl­na, pro­jek­cje wideo i rzeź­by, a tak­że dzia­ła­nia akty­wu­ją­ce prze­strzeń w ramach pro­gra­mu publicz­ne­go, przy­bli­ża­ją zło­żo­ność dzi­kich tere­nów w mie­ście, zachę­ca­jąc do budo­wa­nia z nimi oso­bi­stych rela­cji.

Kawał­ki trzci­ny i liści, nasio­na, muszel­ki, drob­ne kamy­ki, kul­ki sty­ro­pia­nu, zle­pio­ne razem w struk­tu­rę kle­jo­ną na śli­nę. Muszel­ka po muszel­ce, kamyk po kamy­ku, kul­ka po kul­ce – tak lar­wa chru­ści­ka budu­je swój dom, łącząc w nim róż­ne porząd­ki i opo­wie­ści. Kolek­cję tę nosi cały czas ze sobą, powo­li prze­mie­rza­jąc bagien­ne niec­ki. Kie­dy jest na to goto­wa, rady­kal­nie zmie­nia swo­ją toż­sa­mość, wyla­tu­jąc z bez­piecz­ne­go schro­nie­nia i zosta­wia­jąc za sobą zle­pek wod­nych zna­le­zisk.

[O chru­ści­ku i jego dom­ku, czy­li o inspi­ra­cji dla wiel­ko­for­ma­to­wej insta­la­cji tek­styl­nej w Gale­rii A]

Zako­le Wawer­skie to roz­le­gły obszar, poło­żo­ny led­wie kil­ka kilo­me­trów od cen­trum sto­li­cy, pokry­ty tor­fo­wi­skiem, sezo­no­wo pod­mo­kły­mi łąka­mi, lasem olszo­wym i trzci­no­wi­ska­mi, poprze­ci­na­ny kana­ła­mi i ścież­ka­mi. Nie­gdyś zako­le Wisły i jej tara­sy zale­wo­we, dziś mozai­ka mokra­dła, daw­nych dzia­łek rol­nych i sadów. Ota­cza je zabu­do­wa i miej­skie uli­ce. Bagno i mia­sto nakła­da­ją się na sie­bie, bota­nicz­na mate­ria spla­ta się z pla­sti­ko­wy­mi butel­ka­mi i gru­zem, kana­ły melio­ra­cyj­ne prze­ci­na­ją z wydep­ta­ny­mi dro­ga­mi. Zako­le nie­ustan­nie się zmie­nia: rośli­ny poja­wia­ją się, roz­kła­da­ją, zwie­rzę­ta budu­ją nory, lego­wi­ska i tamy, czas pły­nie zgod­nie z pora­mi roku, ale i szyb­kim ryt­mem życia mia­sta. Przy­rod­ni­cy nazy­wa­ją Zako­le Wawer­skie jed­ną z naj­waż­niej­szych ostoi róż­no­rod­no­ści bio­lo­gicz­nej War­sza­wy, obsza­rem chło­dzą­cym miej­ską wyspę cie­pła, z któ­re­go korzy­sta cała aglo­me­ra­cja. Tym­cza­sem obszar ten znaj­du­je się pra­wie w cało­ści na dział­kach pry­wat­nych.

Od pię­ciu lat Zako­le Wawer­skie jest tema­tem zain­te­re­so­wa­nia i dzia­ła­nia gru­py ZAKOLE. Sku­pio­ne w jej ramach oso­by pozna­ją mokra­dło za pomo­cą eks­pe­ry­men­tal­nych metod: głę­bo­kie­go słu­cha­nia, obser­wa­cji anga­żu­ją­cych wszyst­kie zmy­sły, wspól­ne­go czy­ta­nia i wyobra­ża­nia, ćwi­czeń rucho­wych, a tak­że roz­mów z oso­ba­mi zwią­za­ny­mi z tym miej­scem, stu­dio­wa­nia map, doku­men­tów nauko­wych i admi­ni­stra­cyj­nych.

Głów­nym tema­tem prze­ni­ka­ją­cym prak­ty­ki oraz dzia­łal­ność rzecz­ni­czą gru­py ZAKOLE na Zako­lu Wawer­skim jest nie­pew­na przy­szłość tego miej­skie­go mokra­dła. List otwar­ty dostęp­ny do pod­pi­sa­nia na wysta­wie w Gale­rii A adre­su­je potrze­bę zbio­ro­we­go i soli­dar­ne­go wzię­cia odpo­wie­dzial­no­ści za mokra­dło­wy eko­sys­tem.

Gru­pę ZAKOLE współ­two­rzą Zuzia Der­lacz, Kry­sia Jędrze­jew­ska-Szmek, Ola Kny­chal­ska, Olga Rosz­kow­ska i Pola Salic­ka, wspie­ra­ne przez Igo­ra Stok­fi­szew­skie­go (Jasna 10). Ich dzia­ła­nia opie­ra­ją się na sze­ro­kich soju­szach i współ­pra­cach w celu kształ­to­wa­nia dba­ją­cej o Zako­le Wawer­skie spo­łecz­no­ści. W ramach kolek­tyw­nej prak­ty­ki artyst­ki poszu­ku­ją róż­nych spo­so­bów doświad­cza­nia bagien i zapi­su ich histo­rii, a tak­że pod­kre­śle­nie roli podob­nych miejsc w mia­stach.
ZESPÓŁ KURATORSKI
gru­pa ZAKOLE (Zuzia Der­lacz, Kry­sia Jędrze­jew­ska-Szmek, Ola Kny­chal­ska, Olga Rosz­kow­ska i Pola Salic­ka)
WSPÓŁPRACA KURATORSKA ZE STRONY MSN‑U
Jakub Dep­czyń­ski
PRODUKCJA
Matyl­da Dobro­wol­ska, Marek Fran­czak
ARTYŚCI I ARTYSTKI
gru­pa ZAKOLE (Zuzia Der­lacz, Kry­sia Jędrze­jew­ska-Szmek, Ola Kny­chal­ska, Olga Rosz­kow­ska i Pola Salic­ka), Juli­ta Goź­dzik, Marian­na Engel­may­er, Mał­go­rza­ta Wrzo­sek, Per­ran Ross
WSPÓŁPRACA
Jakub Bart­nic­ki, Julia Ciu­no­wicz, Ula Engel­may­er, Rafał Horn­ber­ger, Mar­ta Kry­ciń­ska, Zby­lu Kry­ciń­ski, Gustaw Maj, Kac­per Plaw­go, Alek­san­der Rosz­kow­ski, Mila Rosz­kow­ska, Kata­rzy­na Stań­czak, Jakub Stęp­ski, Mat­thew Tie­tjen, Adam Witek
PODZIĘKOWANIA
Wtór­pol, Wydział Sztu­ki Mediów Aka­de­mii Sztuk Pięk­nych
IDENTYFIKACJA WIZUALNA I OPRACOWANIE GRAFICZNE WYSTAWY
Mar­ty­na Wyrzy­kow­ska, Gosia Sto­liń­ska
KOMUNIKACJA
Józe­fi­na Bar­ty­zel, Prze­my­sław Rydzew­ski, Alek­san­dra Urbań­ska, Iga Win­cza­kie­wicz, Olga Zawa­da
REDAKCJA
Kamil Bogu­sie­wicz
TŁUMACZENIA
Doro­ta Pilas-Wiśniew­ska
EDUKACJA
Jakub Drze­wiec­ki, Anna Łukaw­ska-Adam­czyk, Alek­san­dra Górec­ka, Maria Nowak, Karo­li­na Iwań­czyk, Domi­ni­ka Jagieł­ło, Mar­ta Przy­był
DOSTĘPNOŚĆ
Wio­let­ta Jóź­wiak, Anna Zdzie­bor­ska
OBSŁUGA PUBLICZNOŚCI
Ceza­ry Wierz­bic­ki wraz z zespo­łem opie­ku­nów publicz­no­ści
źró­dło: https://artmuseum.pl/wystawy/czy-zlozylabys-tu-jaja