Niecodzienne przedmioty codziennego użytku. 200 lat platernictwa w Polsce

Ter­min wysta­wy:
29 listo­pa­da 2024 – 3 sierp­nia 2025
Godzi­ny otwar­cia wysta­wy:
Dziś otwar­te! 10.00–16.00
Bile­ty:
W cenie bile­tu do pała­cu
na wysta­wę Nie­co­dzien­ne przed­mio­ty codzien­ne­go użyt­ku. 200 lat pla­ter­nic­twa w Pol­sce
Miej­sce:
Pałac, skrzy­dło pół­noc­ne
sprawdź loka­li­za­cję
Kura­to­rzy wysta­wy:
dr Joan­na Paproc­ka-Gajek, Muzeum Pała­cu Kró­la Jana III w Wila­no­wie
Anie­la Zin­kie­wicz-Ryn­dzie­wicz, Muzeum Sztu­ki Złot­ni­czej, oddział Muzeum Nad­wi­ślań­skie­go w Kazi­mie­rzu Dol­nym.

Kie­dy w 1743 roku wyna­le­zio­no pla­te­ro­wa­nie, czy­li two­rze­nie przed­mio­tów ze sto­pów meta­li (mie­dzi, cyn­ku i cyny) pokry­tych war­stwą szla­chet­ne­go sre­bra, wzrósł popyt na róż­ne sprzę­ty domo­we­go użyt­ku oraz zasta­wy sto­ło­we, ofe­ro­wa­ne w moż­li­wie przy­stęp­nej cenie. Asor­ty­ment się posze­rzał wraz z modą i rosną­cym zain­te­re­so­wa­niem zdob­ny­mi naczy­nia­mi, któ­re z cza­sem sta­ły się przed­mio­ta­mi codzien­ne­go użyt­ku. Dzię­ki błysz­czą­cej, sre­brzy­stej powło­ce nie tyl­ko doda­wa­ły sto­ło­wi oka­za­ło­ści, ale pod­no­si­ły też stan­dard wypo­sa­że­nia domu. Nawet przy czę­stym użyt­ko­wa­niu zacho­wy­wa­ły dosko­na­ły wygląd, dając się łatwo czy­ścić i odświe­żać. Z Anglii i Fran­cji spro­wa­dza­li naczy­nia pla­te­ro­wa­ne zamoż­ni miesz­cza­nie i ary­sto­kra­ci, wśród nich wła­ści­cie­le Wila­no­wa — księż­na mar­szał­ko­wa Iza­be­la Lubo­mir­ska, hra­bia Sta­ni­sław Kost­ka Potoc­ki i inni przed­sta­wi­cie­le rodu.
Dwie­ście lat temu, w 1824 r. pocho­dzą­cy z Fran­cji rze­mieśl­nik – Alfons Fra­get uzy­skał od rzą­du pol­skie­go patent na pro­duk­cję przed­mio­tów pla­te­ro­wa­nych. Jego ini­cja­ty­wa popar­ta zosta­ła korzyst­ny­mi rzą­do­wy­mi pożycz­ka­mi oraz ulga­mi podat­ko­wy­mi dla nowe­go rodza­ju rze­mio­sła, mię­dzy inny­mi w zamian za pod­ję­cie kształ­ce­nia w tej dzie­dzi­nie pol­skich rze­mieśl­ni­ków. W War­sza­wie powsta­ły dwie naj­więk­sze i naj­dłu­żej dzia­ła­ją­ce fabry­ki pla­te­rów na zie­miach pol­skich zabo­ru rosyj­skie­go, nale­żą­ce do Józe­fa Fra­ge­ta i Win­cen­te­go Nor­bli­na.

Pla­te­ry zwa­ne rów­nież „war­szaw­ski­mi sre­bra­mi” szyb­ko zyska­ły na popu­lar­no­ści, tak­że dale­ko poza gra­ni­ca­mi kra­ju. Dzi­siaj sta­ły się przed­mio­ta­mi kolek­cjo­ner­ski­mi, dzię­ki cze­mu wie­le z nich – od tych w dosko­na­łym sta­nie, wciąż uży­wa­nych, po te znisz­czo­ne i zapo­mnia­ne – prze­trwa­ło do dziś.
Spo­śród setek obiek­tów, któ­re zna­la­zły się na wysta­wie „Nie­co­dzien­ne przed­mio­ty codzien­ne­go użyt­ku”, wie­le pocho­dzi wła­śnie z pry­wat­nych kolek­cji. Udo­stęp­nia­jąc swo­je zbio­ry pasjo­na­ci pla­te­rów ujaw­nia­ją róż­no­rod­ność i bogac­two ofer­ty meta­lo­wych przed­mio­tów użyt­ko­wych. Naczy­nia pla­te­ro­wa­ne są ponad­to świa­dec­twem zmian w oby­cza­jo­wo­ści elit oraz wszyst­kich pra­gną­cych postę­po­wać zgod­nie z obo­wią­zu­ją­cą ety­kie­tą i modą w XIX i począt­kach XX wie­ku.

Wysta­wa „Nie­co­dzien­ne przed­mio­ty codzien­ne­go użyt­ku. 200 lat pla­ter­nic­twa w Pol­sce. Z kolek­cji pry­wat­nych i zbio­rów muze­al­nych” jest dostęp­na w Muzeum Pała­cu Kró­la Jana III w Wila­no­wie od 29 listo­pa­da 2024 roku do 3 sierp­nia 2025 roku.

źró­dło: https://wilanow-palac.pl/wystawa/niecodzienne-przedmioty-codziennego-uzytku-200-lat-platernictwa-w-polsce