Nauka
Opieramy się na autorytecie nauki wynikającym ze sposobu osiągania konsensusu naukowego.
Angażujemy naukowców w nasze działania i ułatwiamy im dialog społeczny.
Doskonalimy się poprzez ciągłe uczenie i procesy badawczo-rozwojowe.
Wspieramy uczących się w ich rozwoju.
Podejmujemy decyzje przy użyciu najlepszych dostępnych dowodów i zachęcamy do tego innych.
Prototypujemy, testujemy, eksplorujemy nowe i nieznane.
Uczciwość
W naszym postępowaniu kierujemy się głoszonymi przez nas wartościami.
Zapewniamy przejrzystość podejmowanych decyzji.
Wypełniamy nasze obowiązki z najwyższą starannością.
Dbamy o wysoką jakość i rzetelność naukową i wartość społeczną naszych działań i eksponatów.
Kultywujemy i zachęcamy do szczerej komunikacji.
Dotrzymujemy obietnic, przyznajemy się do błędów oraz niewiedzy.
Otwartość
Stwarzamy okazję do dialogu w poczuciu bezpieczeństwa i wzajemnego szacunku.
Kierujemy się otwartością na różnorodne idee, potrzebami różnych grup społecznych oraz wiarygodnością naukową.
Dążymy do wyrównywania szans w dostępie do naszej oferty.
Podejmując decyzje, bierzemy pod uwagę wrażliwość i potrzeby ludzi oraz innych istot żywych.
Tworzymy program z myślą o społeczeństwie w całym jego zróżnicowaniu.
Jesteśmy życzliwi wobec naszych współpracowników, zwiedzających, uczestników działań i partnerów.
Współpraca
Rozwijamy krajowe i międzynarodowe sieci współpracy.
Wspieramy współdziałanie oparte na zaufaniu, wierze w dobrą wolę i odpowiedzialność członków zespołu oraz partnerów.
Doceniamy wartość wnoszoną przez członków zespołu, partnerów oraz odbiorców.
Bierzemy odpowiedzialność za realizację wspólnych celów.
Zgłaszamy konstruktywne zastrzeżenia i uwagi, jesteśmy otwarci na krytykę.
Dbałość o środowisko
W naszej codziennej pracy i programach promujemy zachowania sprzyjające ochronie środowiska przyrodniczego.
Dbamy o różnorodność biologiczną naszych przestrzeni zielonych.
Rozsądnie gospodarujemy zasobami, ograniczając zakupy, redukując ilość śmieci, wielokrotnie używając rzeczy oraz oszczędzając prąd i wodę.
Dążymy do zminimalizowania emisji CO2 we wszystkich naszych działaniach.
Źródło: https://www.kopernik.org.pl/o‑koperniku/wizja-misja-i-strategia
Główny bohater wystawy jest niewidoczny. Ukryty w specjalnych gruczołach jad służy zwierzętom do odstraszania drapieżników, obrony przed atakiem i walki. Bywa zabójczy także dla ludzi – stąd zła sława pająków czy węży, która przeniosła się na wszystkie (w większości niegroźne) ich gatunki. Z ponad 3 tys. znanych gatunków węży tylko ok. 450 jest jadowitych, a w Polsce jeden – żmija zygzakowata. Większość węży unika kontaktu z ludźmi i atakuje tylko w obronie. Pomagają za to kontrolować populacje gryzoni i innych małych zwierząt, co zapobiega nadmiernemu rozprzestrzenianiu się chorób i utrzymuje równowagę ekologiczną. Dotychczas opisano ok. 50 tys. gatunków pająków, a 3% z nich może być niebezpiecznych dla człowieka. Jad żyjących w naszym klimacie pająków jest zbyt słaby, by stanowić poważnie zagrożenie. Skutecznie za to oczyszczają nasze domy z owadów.
Jadowite zwierzęta są powściągliwe w korzystaniu ze swoich supermocy. Po użyciu jadu potrzebują czasu, by go uzupełnić – pozostają wówczas bezbronne. W związku z tym, zanim posuną się do ostateczności, korzystają z różnych sygnałów ostrzegawczych – syczenia, grzechotania, szybkich ruchów, prezentowania „groźnego” ubarwienia.
Na wystawie zwierzęta mieszkają w bezpiecznych (dla siebie i zwiedzających) terrariach, umożliwiających obserwacje z bliskiej odległości. Dowiesz się, gdzie gromadzą jad, jak się nim posługują i jakie są tego konsekwencje.
Jad może nie tylko zagrażać życiu, ale także je ratować. Naukowcy badają poszczególne toksyny i odkrywają mechanizmy, za pomocą których różne białka kierują rozmaitymi funkcjami życiowymi na poziomie komórkowym. Substancje blokujące system nerwowy są wykorzystywane w lekach przeciwbólowych, a związki rozrzedzające krew – w kardiologii.
Mieszkające na wystawie zwierzęta wniosły swój wkład w rozwój medycyny. Toksyna obecna w jadzie żararaki rogatej ma zastosowanie w leczeniu nadciśnienia i chorób serca. Jaszczurki z rodzaju heloderma wytwarzają peptyd wspomagający wydzielanie insuliny w odpowiedzi na wzrost poziomu cukru, co pomaga w obniżeniu poziomu glukozy u osób z cukrzycą typu 2. Grzechotnikowi skalnemu zawdzięczamy leki zapobiegające tworzeniu się skrzepów krwi oraz wspierające rozkład zakrzepów. Dzięki ptasznikowi królewskiemu możemy już wkrótce pozyskać nowe środki przeciwbólowe, silniejsze od morfiny i mniej uzależniające. Skorpion azjatycki niedługo wesprze nas w walce z antybiotykoopornymi infekcjami bakteryjnymi. Niektóre peptydy z jego jadu wykazują również właściwości antynowotworowe. Dotąd przebadano pod kątem zastosowań medycznych ok. tysiąca toksyn zwierzęcych, a na rynek trafiły zawierające je leki. Szacuje się, że na odkrycie czekają jeszcze miliony substancji. Niestety, wraz z zanikaniem gatunków tracimy dostarczycieli jadów, a wraz z nimi – możliwość odkrywania nowych terapii opartych na nieznanych jeszcze toksynach. To kolejny powód, by spojrzeć na jadowite zwierzęta z większą sympatią i troską, a także otoczyć je ochroną.
źródło: https://www.kopernik.org.pl/wystawy/trucizny-supermoce-natury
