Wystawa „Dwie dusze twórcy ludowego” wychodzi od założenia, że gromadzone w muzeach etnograficznych obiekty określane „sztuką ludową” mają zawsze dwóch autorów, pochodzących z dwóch różnych środowisk społecznych. Jeden z nich to „twórca ludowy”, który fizycznie wykonuje obiekt. Drugi to „inteligent”, ukrywający własne współautorstwo za figurą „rozpoznawania” bądź „odkrywania” – przyjeżdża na wieś i legitymizuje obiekt jako sztukę ludową. Koncepcja „dwóch dusz” wskazuje więc, że sztuka ludowa jest konstruktem stworzonym przez inteligencję miejską.
Wystawa zbiorowa

Miejsce

  • Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
    Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
    ul. Kredytowa 1, Warszawa

    Pań­stwo­we Muzeum Etno­gra­ficz­ne to prze­strzeń, w któ­rej doro­bek kul­tu­ry świa­to­wej spo­ty­ka się z indy­wi­du­al­ną wraż­li­wo­ścią, sta­jąc się inspi­ra­cją do odkry­wa­nia pięk­na tkwią­ce­go w róż­no­rod­no­ści.
    W nowo­cze­śnie urzą­dzo­nych wnę­trzach pre­zen­tu­je­my wysta­wy sta­łe i cza­so­we o inter­dy­scy­pli­nar­nym cha­rak­te­rze i zróż­ni­co­wa­nej tema­ty­ce. W muzeum dzia­ła rów­nież biblio­te­ka oraz sala kino­wa, w któ­rej odby­wa­ją się poka­zy fil­mo­we. Oprócz tego w muzeum reali­zo­wa­ne są tar­gi, wyda­rze­nia spe­cjal­ne, spo­tka­nia autor­skie, warsz­ta­ty i semi­na­ria. W róż­no­rod­nej for­mie zachę­ca­my więc do aktyw­ne­go uczest­nic­twa w kul­tu­rze – dzie­ci, mło­dzież i doro­słych.
    Naszą misją jest kolek­cjo­no­wa­nie róż­no­rod­no­ści i bogac­twa kul­tur całe­go świa­ta oraz pre­zen­to­wa­nie ich war­to­ści jako dobra ogól­no­na­ro­do­we­go, tym samym przy­czy­nia­jąc się do roz­wo­ju spo­łe­czeń­stwa otwar­te­go.

    Źró­dło: https://ethnomuseum.pl/o‑nas/

05.11.2024 - 09.11.2025
W trakcie

Nowa wystawa czasowa dostępna od 05.11.2024 do 09.11.2025.

Alek­san­der Jac­kow­ski, autor sfor­mu­ło­wa­nia „dwie dusze twór­cy ludo­we­go”, wska­zy­wał, że: „Wie­lu współ­cze­snych twór­ców ludo­wych wyzna­je rów­no­le­gle dwie este­ty­ki. Jed­ną – na uży­tek wła­sny, dru­gą – gdy z jakie­goś powo­du ma wró­cić do form tra­dy­cyj­nych”. Zatem, wycho­dząc od zało­że­nia, że aby powsta­ła sztu­ka ludo­wa, potrzeb­ny jest gust z mia­sta i ręce ze wsi, eks­po­zy­cja sku­pia się na wiej­skich twór­cach i ich dzie­łach, wska­zu­jąc w war­stwie tek­sto­wej na kon­tek­stu­ali­za­cje, wytwa­rza­ją­ce ich war­tość jako dzieł sztu­ki ludo­wej. Wysta­wa „Dwie dusze twór­cy ludo­we­go” prze­no­si cię­żar z inte­li­genc­kie­go dys­kur­su o sztu­ce i ludo­wo­ści na wieś, jej kul­tu­rę mate­rial­ną i jej miesz­kań­ców. Pre­zen­tu­je sztu­kę ludo­wą jako sku­tek rela­cji spo­łecz­nej, któ­ra była pod wie­lo­ma wzglę­da­mi nie­sy­me­trycz­na, sta­ra­jąc się rów­no­cze­śnie wska­zy­wać na róż­ne aspek­ty spraw­czo­ści twór­ców rze­czy nazy­wa­nych „ludo­we­go”. Wno­si tak­że kry­tycz­ny wkład w auto­re­flek­sję muzeum etno­gra­ficz­ne­go nad pro­we­nien­cją wła­snych zbio­rów i wła­sną funk­cją w kon­stru­owa­niu hie­rar­chii wie­dzy i wła­dzy.

Kon­cep­cja sce­no­gra­fii opie­ra się na figu­rze cho­cho­le­go tań­ca wokół ludo­znaw­cze­go mitu, jego roman­tycz­nych zało­żeń i chło­po­mań­skiej tęsk­no­ty za egzo­tycz­nym Innym, któ­re sto­ją za wytwo­rze­niem kano­nu sztu­ki ludo­wej. Kano­nu opar­te­go na takich cechach jak barw­ność, żywio­ło­wość, bli­skość natu­ry, archa­icz­ność, czy tra­dy­cyj­ność, kon­stru­owa­nych w orien­ta­li­zu­ją­cym miesz­kań­ców wsi dys­kur­sie inte­li­genc­kim. Wokół tej ludo­znaw­czej repre­zen­ta­cji chłop­skich miesz­kań­ców wsi i ich wytwór­czo­ści roz­gry­wa się więc taniec, w któ­rym wiru­ją, jak u Wyspiań­skie­go, „pany, chło­py, chło­py pany”, współ­kon­stru­ując w tym tań­cu zja­wi­sko okre­śla­ne jako „sztu­ka ludo­wa”. Pokaz będzie obej­mo­wał tka­ni­ny, malo­wan­ki na papie­rze, wyci­nan­ki, malo­wa­ne makat­ki, cera­mi­kę, rzeź­bę, malar­stwo, a tak­że wyro­by pamiąt­kar­skie róż­ne­go rodza­ju.

DOSTĘPNOŚĆ WYSTAWY

W prze­strze­ni wysta­wy „Dwie dusze twór­cy ludo­we­go” dostęp­ne są:

  • tre­ści w języ­ku pol­skim, angiel­skim (w dru­ku) oraz ukra­iń­skim (pod kodem QR)
  • audio­de­skryp­cja całej eks­po­zy­cji i wideo prze­wod­nik w pol­skim języ­ku migo­wym
  • sze­ro­kie cią­gi komu­ni­ka­cyj­ne oraz miej­sca do odpo­czyn­ku
  • tek­sty odpo­wied­niej wiel­ko­ści czcio­nek, któ­re zapew­nia­ją kom­fort czy­ta­nia sze­ro­kie­mu gro­nu odbior­ców
  • tyflo­gra­fi­ki wybra­nych obiek­tów oraz audio­de­skryp­cje do nich

Wybór tre­ści prze­ło­żo­nych na for­my dostę­pu został doko­na­ny w pro­ce­sie kon­sul­ta­cji, z uwzględ­nie­niem per­spek­tyw samo­rzecz­ni­czek i samo­rzecz­ni­ków.

WYDARZENIE TOWARZYSZĄCE

Źró­dło: https://ethnomuseum.pl/wydarzenia/w‑pelni-spotkanie-na-wystawie-kwiaty-polskie‑2/