Majorka. Podróż (nie)romantyczna

Miejsce

• 

  Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie Pałac Gnińskich (Zamek Ostrogskich) ul. Okólnik 1, Warszawa
  

  Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie

  Pałac Gnińskich (Zamek Ostrogskich) ul. Okólnik 1, Warszawa

  Muzeum Fry­de­ry­ka Cho­pi­na spra­wu­je pie­czę nad naj­więk­szą na świe­cie, nie­zwy­kle zróż­ni­co­wa­ną kolek­cją cho­pi­nia­nów – pamią­tek zwią­za­nych z życiem i twór­czo­ścią kom­po­zy­to­ra – któ­ra liczy ponad 7500 obiek­tów.
  Kolek­cja zawie­ra ręko­pi­sy muzycz­ne, wyda­nia dzieł Cho­pi­na, jego kore­spon­den­cję, iko­no­gra­fię histo­rycz­ną i współ­cze­sną, dro­go­cen­ne przed­mio­ty oso­bi­ste, a tak­że doku­men­ty zwią­za­ne z bio­gra­fi­sty­ką, komen­ta­rza­mi kry­tycz­ny­mi do utwo­rów i sze­ro­ko poję­tą recep­cją oso­by i twór­czo­ści kom­po­zy­to­ra. W roku 1999 część kolek­cji Muzeum Cho­pi­na zosta­ła wpi­sa­na na listę UNESCO „Memo­ry of the World”, na któ­rej znaj­du­ją się obiek­ty wyma­ga­ją­ce szcze­gól­nej ochro­ny ze wzglę­du na ich uni­ka­to­wą war­tość kul­tu­ro­wą.

  Histo­ria kolek­cji cho­pi­now­skich jest skom­pli­ko­wa­na i burz­li­wa. Wie­le pamią­tek zagi­nę­ło bez­pow­rot­nie, los wyda­wał się nie sprzy­jać zacho­wa­niu spu­ści­zny po arty­ście – poczy­na­jąc od licy­ta­cji mająt­ku rucho­me­go pozo­sta­wio­ne­go w ostat­nim miesz­ka­niu kom­po­zy­to­ra, aż do spu­sto­szeń i gra­bie­ży wojen­nych. Pomi­mo nie­sprzy­ja­ją­cych wyda­rzeń histo­rycz­nych pew­na część spu­ści­zny cho­pi­now­skiej jed­nak oca­la­ła.

  Kolek­cję zaczę­ła sys­te­ma­tycz­nie gro­ma­dzić rodzi­na kom­po­zy­to­ra. Wiel­ką rolę w zacho­wa­niu pamią­tek cho­pi­now­skich ode­gra­ła naj­star­sza sio­stra Fry­de­ry­ka – Ludwi­ka, obec­na przy śmier­ci bra­ta. Rów­nie natu­ral­nie jak zbio­ry rodzin­ne powsta­wa­ły zbio­ry nale­żą­ce do przy­ja­ciół i uczniów Cho­pi­na, zło­żo­ne z listów, poda­run­ko­wych auto­gra­fów muzycz­nych, wza­jem­nie ofia­ro­wy­wa­nych sobie przed­mio­tów.

  Od roku kolek­cję 1899 roz­bu­do­wy­wa­ło War­szaw­skie Towa­rzy­stwo Muzycz­ne w ramach prac zało­żo­nej przez Jana Kar­ło­wi­cza Sek­cji Cho­pi­now­skiej, póź­niej obo­wiąz­ki te prze­jął Insty­tut Fry­de­ry­ka Cho­pi­na prze­mia­no­wa­ny na Towa­rzy­stwo im. Fry­de­ry­ka Cho­pi­na. Od 2005 roku pie­czę nad kolek­cją spra­wu­je Naro­do­wy Insty­tut Fry­de­ry­ka Cho­pi­na.

  Naj­cen­niej­szą gru­pę w tych zbio­rach sta­no­wią ręko­pi­sy muzycz­ne Fry­de­ry­ka Cho­pi­na – klu­czo­we źró­dła doku­men­tu­ją­ce prze­bieg jego pro­ce­su twór­cze­go. Waż­ny­mi doku­men­ta­mi są ręko­pi­śmien­ne kopie utwo­rów spo­rzą­dzo­ne przez przy­ja­ciół lub uczniów np. Julia­na Fon­ta­nę, Auguste’a Franchomme’a i Tho­ma­sa Tel­le­fse­na. W kolek­cji prze­cho­wy­wa­ne są ponad­to licz­ne listy pisa­ne przez Cho­pi­na i do nie­go kie­ro­wa­ne, róż­ne­go rodza­ju notat­ki i inne­go typu doku­men­ty: powin­szo­wa­nia kre­ślo­ne ręką Fry­de­ry­ka w latach mło­dzień­czych, jego zeszyt do kali­gra­fii, rysun­ki, dedy­ka­cje, pasz­port, bile­ty wizy­to­we. Wie­le obiek­tów doku­men­tu­je wiel­ką tra­dy­cję pia­ni­stycz­ną, w tym histo­rię Mię­dzy­na­ro­do­wych Kon­kur­sów im. Fry­de­ry­ka Cho­pi­na, i wyda­nia dzieł kom­po­zy­to­ra przy­go­to­wy­wa­ne przez naj­słyn­niej­szych redak­to­rów (m.in. Igna­ce­go Jana Pade­rew­skie­go, Edo­uar­da Ganche’a). W kolek­cji znaj­du­ją się rów­nież licz­ne doku­men­ty zwią­za­ne z Pade­rew­skim. For­te­pia­ny z epo­ki – firm Pley­el, Erard, Buch­holtz – wyko­rzy­sty­wa­ne pod­czas kon­cer­tów i nagrań przy­wo­łu­ją histo­rycz­ne brzmie­nie dzieł Cho­pi­now­skich.

  Do naj­cen­niej­szych obiek­tów iko­no­gra­ficz­nych nale­żą por­tre­ty kom­po­zy­to­ra wyko­na­ne za jego życia – czy to w uję­ciach ofi­cjal­nych, czy w kon­tek­ście pry­wat­nym. Odręb­ną gru­pę sta­no­wią odle­wy dło­ni Cho­pi­na i maski pośmiert­nej. Do gru­py naj­bar­dziej war­to­ścio­wych pamią­tek oprócz ksią­żek z biblio­te­ki ojca kom­po­zy­to­ra nale­żą: ostat­ni for­te­pian Fry­de­ry­ka Cho­pi­na, zło­ty zega­rek – pre­zent od Ange­li­ki Cata­la­ni, jego notat­ni­ki oso­bi­ste z lat 1834, 1848 i 1849, maleń­ki ołó­wek, bre­lo­czek z ini­cja­ła­mi kom­po­zy­to­ra, ele­ganc­kie spin­ki do gor­su, pudeł­ko na cukier­ki, chust­ki hafto­wa­ne przez Geo­r­ge Sand, dzwo­nek, zega­rek podróż­ny, a tak­że pukiel wło­sów Fry­de­ry­ka Cho­pi­na i zasu­szo­ne kwia­ty z jego łoża śmier­ci. W kolek­cji prze­cho­wy­wa­ne są licz­ne doku­men­ty osób z krę­gu kom­po­zy­to­ra – przy­ja­ciół (np. Oska­ra i Wil­hel­ma Kol­ber­gów), uczniów i uczen­nic (jak Jane W. Stri­ling), arty­stów (w tym Józe­fa Elsne­ra, nauczy­cie­la Cho­pi­na), a tak­że iko­no­gra­fia kon­tek­sto­wa uka­zu­ją­ca waż­ne w jego życio­ry­sie posta­ci i miej­sca z nim zwią­za­ne.

  Istot­ne miej­sce zaj­mu­ją w kolek­cji obiek­ty ilu­stru­ją­ce recep­cję oso­by i dzie­ła Cho­pi­na. Sta­no­wią one świa­dec­two pro­wa­dzo­nych z myślą o kom­po­zy­to­rze wie­lo­ra­kich dzia­łań arty­stycz­nych na całym świe­cie (Kon­kur­sów Cho­pi­now­skich, licz­nych festi­wa­li, kon­cer­tów, wystaw jemu poświę­co­nych), a tak­że zain­te­re­so­wa­nia twór­ców róż­nych sty­li­styk i krę­gów kul­tu­ro­wych oso­bą i dzie­łem kom­po­zy­to­ra.

  Zbio­ry Muzeum Fry­de­ry­ka Cho­pi­na są gro­ma­dzo­ne dro­gą zaku­pów i daro­wizn. Do szcze­gól­nie zasłu­żo­nych dona­to­rów nale­ży zali­czyć Mini­ster­stwo Kul­tu­ry i Dzie­dzic­twa Naro­do­we­go Rze­czy­po­spo­li­tej Pol­skiej i Muzeum Naro­do­we w War­sza­wie. Nie­oce­nio­ne są też dary osób pry­wat­nych, któ­re w swo­ich dzia­ła­niach połą­czy­ły pasję zbie­ra­czy z goto­wo­ścią służ­by publicz­nej. To rów­nież dzię­ki nim zbio­ry nasze­go Muzeum są coraz bogat­sze, słu­żąc kolej­nym poko­le­niom miło­śni­ków sztu­ki Fry­de­ry­ka Cho­pi­na.

  Źró­dło: https://muzeum.nifc.pl/pl/muzeum/kolekcja-artykul/1022